Péuno
Paeonia officinalis
Paeoniaceae
Àutri noum : Pòni, Piéuno, Pivòni, Coucarèu, Roso-d'ase.
Nom en français : Pivoine officinale.
Descripcioun :La péuno, o roso-d'ase, trachis dins li bos clar de colo e de relarg mountagnen subretout dins la partido dóu levant de Prouvènço preaupenco. En flour es eisado de la recounèise e peréu en fru emé si dos fouliculo. Li cambo crebon l'ivèr. La subsp. de Prouvènço, ié dison huthii qu'es uno meno di proun peludo.
Usanço :P. Lieutaghi, (op.cit. p. 418) raporto que la tisano de flour ajudo à dourmi. La péuno èro cultivado à l'Age Mejan coume remèdi (racino) contro lou mau-de-la-terro (epilepsìo). L'estùdi de la planto a mes en evidènci d'ùni mouleculo (paeniflorino et paenol) emé de prouprieta analgesico, sedativo e antispasmoudico.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Paeonia
Famiho : Paeoniaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 à 12 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Bos clar
- Esclargido
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Paeonia officinalis L., 1753
Pòrri-fèr
Allium polyanthum
Amaryllidaceae Alliaceae
Autre noum : Porre-fèr.
Noms en français : Poireau des vignes, Ail à fleurs nombreuses.
Descripcioun :Lou pòrri-fèr se vèi souvènt d'aqui d'eila pèr camin, dins li vigno e lis ermas. Se recounèis à si boulo de flour roso salo e à sis estamino que sorton gaire. I'a de 8 à 40 veno à la cabosso.
Usanço :Èi di proun acampa à la fin de l'ivèr avans la flourido. Lou pòrri-fèr èi goustous crus o cue en liéume e meiour que li dóu negòci, evidentamen subretout lou blanc. Li racino sèrvon pèr sougna li plago e li pougnaduro de la tavaniho e di serp (siegue fretado, siegue en maceracioun dins l'aigo - P. Lieutaghi, op.cit. p. 438). Tambèn pèr ajuda à faire sourti lou nourrimen (o placenta) encò li cabro e fedo, se dounavo uno tisano de pòrri (Ibid.).
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Ermas
- Camin
- Champ
- Vignarés
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Allium polyanthum Schult. & Schult.f., 1830
(= Allium porrum subsp. polyanthum (Schult. & Schult.f.) Jauzein & J.M.Tison = Allium ampeloprasum subsp. polyanthum, 1990 (Schult. & Schult.f.) O.Bolòs, Vigo, Masalles & Ninot )